Çocuklarda küçük kas becerileri, el ve parmak kaslarının çalışmasıyla gerçekleşen hareketleri içerir. İnce motor beceriler ismiyle de bilinir. Çocuğunuzun çatal kaşık kullanarak yemesi de, makas kullanması da küçük kas becerilerinin gelişimine bağlı.

Eğitim öğretim hayatına ilk defa atılacak çocuklar, daha öncesinde kalem tutmaya alıştırılmamışsa 1. sınıfta zorluk çekebilir. Okuma ve yazma ağırlıklı olan 1. sınıflarda, öğretmenler her ne kadar çocukların durumuna göre gitmeye çalışsa da yaşıtlarının arasında yaşanan  dersten geri kalma durumları psikolojik anlamda çocuğu olumsuz etkileyecektir.

Vücut üzerinde yapılan her hareket ya ince ya da kaba motor becerileri olarak karşımıza çıkar. İnce motor becerileri olarak nitelendirdiğimiz durum el ve parmak gibi küçük kas gruplarının kullanımı ile alakalıdır. Bu becerileri kazanan çocuklar; yazı yazma, beslenme, düğme ilikleyebilme ve fermuar açıp kapatma gibi önemli vazifeleri üstesinden gelebilir. Büyüme evresindeki çocuklarda sırasıyla kendini gösteren kaba motor becerisi ile ince motor becerisi genelden özele doğru gerçekleşir. Kaba motor becerisi olarak adlandırılan tanım daha çok yürüme, koşma, bisiklet sürme gibi becerileri kapsarken ince motor becerileri çocuğun el ve parmak kaslarını kullanarak gerçekleştirdiği becerileri kapsar. Başlıca örneklerine kaşık-çatal tutma, makas ile kesme gibi faaliyetleri de sıralayabiliriz. İnce motor becerileri sayesinde çocuklarda el-göz koordinasyonu giderek gelişir. Keşfetme, öğrenme ve yaratıcı düşünce konularında gelişim sağlarlar. Bu anlamda minik ellerin güç ve yetenek kazanması için de ince motor beceriler çok önemlidir.

Çocuklarda Küçük Kas Becerileri Gelişimi Neden Önemli?

Küçük kas becerileri yeterince gelişmeyen çocuklar; yemeklerini kendileri yemekte, giysilerini giyip-çıkarmada zorluk yaşarlar. Özbakım becerilerindeki bu olumsuz gelişim çocuğun, özgüven duygusunu da zedeler. Diğer taraftan; özellikle çocuğunuz okula başladığında yazı yazması için küçük kas becerisinin gelişmiş olması gerekir. Kalemi doğru şekilde tutma, kavrama ince motor becerileriyle doğrudan ilgilidir.

Büyük Kas Becerileri Öncelikli Gelişir

Çocuk gelişiminde öncelikle olarak büyük kas becerileri gelişim gösterir. Bir bebeği gözlemlediğinizde bir nesneyi önce elleriyle kavradığını, daha sonra gelişimi ilerledikçe parmaklarını kullandığını görürsünüz. İnce motor becerilerinin gelişimi daha yavaş olur. Büyük motor beceriler; koşma, zıplama, sıçrama, sürünme, dengede durma vb. hareketleri yapabilme becerileri içerir. Çocuğunuzun önce bu alanda gelişimini desteklemeniz, onun küçük kas becerilerinin de gelişimine katkı sağlayacaktır.

Çocuğunuza Deneyim Fırsatı Verin

Çocuğunuza aşırı koruyucu yaklaşmayın. Yeni şeyler denemesi için fırsat verin. Örneğin; ayakkabısını giymeyi denesin. Giyemese de hemen müdahale etmeyin. Ona zaman tanıyın.Çocuğunuza fırsat tanımamanız, sık müdahale etmeniz, ona “ben beceremiyorum, başarısızım” mesajı verir. Bir süre sonra çocuğunuz, kendi başına hareket etmekten çekinir ve her şeyi sizden bekler. İnce motor becerilerinin gelişimi de bu durumdan olumsuz etkilenir.

Çocuklarda Küçük Kas Becerileri Geliştirici Etkinlikler

Çocuğunuzun küçük kas becerilerini geliştirmeye yönelik pek çok etkinliği ev ortamında, günlük yaşantınızda kullandığınız malzemelerle yapmanız mümkün. Bu etkinlikler çocuğunuzun el becerileri kadar, odaklanma, dikkat gibi akademik alanlarda da gelişimini destekleyebilir. Örneğin; çocuğunuzun bir ipe bocuk ya da makarna dizmesi için dikkatini de yoğunlaştırması gerekebilir. Çocuğunuzun çok yönlü gelişimini destekleyecek  önerilerimizi okuyunuz...

1- Balık Tutalım

Çocuklar su oyunlarını çok severler ve uzun süre oynamaktan sıkılmazlar. Bu nedenle çocuklarda küçük kas becerileri gelişimi için su oyunlarından yararlanabilirsiniz. Geniş bir kaba ya da leğene su doldurun. İçin küçük renkli ponponlar atın. Çocuğunuza küçük bir şeker maşası verin. “Haydi, suyun içindeki balıkları maşa ile toplayalım” diyerek oyunu başlatın. Bu etkinlik çocuğunuzun ince motor becerileri kadar dikkatini de geliştirmesine destek olacaktır. Diğer taraftan, çocuğunuza ” mavi balıkları yakalamanı istiyorum” gibi farklı yönergeler vererek renkleri de öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz. Yine bu renkli ponponları kullanarak pek çok kavramı çalışabilirsiniz. (az-çok, gruplama vb.) 3 yaşından itibaren çocuğunuzla bu oyunu oynayabilirsiniz.

2- Mercimekleri Ayıralım

Her evde kırmızı ve yeşil mercimek vardır. Bu mercimekleri bir kasede karıştırın.Çocuğunuza iki ayrı kase verin ve mercimekleri renklerine göre ayırmasını isteyin. Bu etkinliği gerçekleştirmek, çocuğunuzun parmak kaslarının gelişimine büyük yarar sağlayacaktır. Zaman zaman bu etkinliği tekrar edebilirsiniz. 4-5 yaş itibariyle bu oyunu oynayabilirsiniz. Çocuğunuzun zorlandığını fark ederseniz. Aynı etkinliği nohut ve fasulyeyi karıştırarak deneyebilirsiniz. Gelişimine uygun olarak malzemeleri değiştirebilirsiniz.

3- Boncukları Dizelim

Bu etkinlik için size lazım olan malzemeler; oyun hamuru, ince çubuk (kürdan da kullanabilirsiniz) ve boncuk. Bocuk yerine makarna da tercih edebilirsiniz. Oyun hamuruna çubukları dik olarak bastırın. Çocuğunuzdan boncukları çubuklara takmasını isteyin. 3 yaş itibariyle bu etkinliği çocuğunuzla yapabilirsiniz. Daha küçük yaşlarda etkinliği yaptırdığınızda, boncukları yutmaması için yanından ayrılmayın. Aynı etkinliği ilerleyen yaşlarda örüntü çalışması şeklinde de yapabilirsiniz. İlk çubuğa belli bir kurala göre farklı boncuklar takın. Çocuğunuzdan aynı örüntüyü oluşturmasını isteyin.

4- Kağıtları Yırtalım

Yırtma-yapıştırma çalışmaları çocuğunuzun küçük kas becerilerini desteklemek için önemli etkinliklerin başında gelir. Eski bir dergi, gazete ya da kağıdı küçük küçük koparmasını isteyin. 2 yaşından itibaren çocuğunuz bir şeyler yırtmayı, kopartmayı severler. Küçük parçalara ayırdığınız kağıtlarla yapıştırarak resim yapabilir ya da yarım bir şekli tamamlayabilirsiniz.

5- Makarnadan Kolye Yapalım

Çocuğunuzla birlikte makarnaları sulu boya ile boyayın. Sonrasında bir ipe dizerek kolye yapması için destekleyin. Çocuğunuzla yapacağınız rengarenk kolyeler, hem çok hoşuna gidecek hem de ince motor becerilerine katkı sağlayacaktır.

6- Bardakları Dolduralım

farklı büyüklüklerde 5-6 tane bardak hazırlayın. Küçük bir şişeye ya da sürahiye su doldurun. Çocuğunuzun bardakları doldurmasına rehberlik edin. Sürahi çocuğunuzu zorluyorsa, aynı etkinliği bardakla da yapabilirsiniz. Bardaktan bardağa suyu boşaltmak, etrafı ıslatsa da çocuğunuz için keyifli ve geliştirici bir etkinliktir.

7-Çorapları Asalım

Mandallar küçük kas becerisi geliştirmek için kullanabileceğiniz malzemeler arasındadır. Evinizde bir yerden bir yere ip bağlayın. Tabi çocuğunuzun boyuna uygun olacak şekilde. Çocuğunuza çorapları ipe mandal ile asmasını isteyin.

8- Kurdeleleri Çözelim

Evin farklı yerlerine kurdeleler bağlayın. Örneğin; 10 tane kurdeleyi evde farklı yerlere, çocuğunuzun boyuna uygun olarak bağlayın. Çocuğunuzdan kurdeleleri bulmasını ve çözmesini isteyin. Kurdeleleri bulduktan sonra, birlikte bağlama çalışması da deneyebilirsiniz. Bu etkinlikle çocuğunuz ayakkabı bağlama konusunda da ilk adımı atmış olursunuz.

Çocuklarda Küçük Kas Becerileri Gelişimi İçin Oyun Hamuru Kullanın

Oyun hamuru ile oynamak çocuğunuzun sevdiği aktivitelerden biridir. Aynı zamanda ince motor becerilerin gelişimi için de ideal bir materyaldir. Sık sık oyun hamuru ile oynaması çocuğunuzun küçük kas becerileri için oldukça yarar sağlar. Diğer taraftan, oyun hamuru ile yapılan etkinlikler çocuğunuzun yaratıcılığını da destekler. Hayal gücü ile oluşturulan tüm ürünler, minik parmaklarının becerisini arttırırken, zengin yaratıcı düşüncenin de ilk adımları olur.

Yorumlar